عدسی بلو کنترل

در چند سال اخیر خیلی از ما اپتومتریست‌ها برای بیمارانی که طولانی‌مدت از وسایل الکترونیکی مثل لپ‌تاپ یا گوشی استفاده می‌کنند عدسی‌های با نام بلو کنترل یا بعضا بلوکات تجویز می‌کنیم. با تمام تبلیغاتی که در این زمینه در رابطه با این عدسی‌ها می‌شود شاید لازم باشد که ببینیم آیا آن چیزی که توسط کمپانی‌های سازنده این نوع عدسی‌ها مطرح می‌شود با آن چیزی که در مقالات علمی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته ‌است یکسان است یا خیر؟ به‌همین‌منظور در این مقاله به بررسی جدیدترین مقالات انجام شده در زمینه تاثیر عدسی‌های بلو کنترل و بلوکات بر روی بخش‌های مختلف سیستم بینایی می‌پردازیم.

همانطور که میدانیم امواج الکترومناطیس با طول موج 380 تا 500 نانومتر می‌توانند منجر به آسیب های شبکیه ای شود. بافت قرنیه تمامی پرتوهای فرابنفش با طول موج پایین تر از 295 نانومتر(UVC, UVB) را جذب می‌نماید. عدسی چشم نیز امواج UVB  و بخشی از UVA را جذب نموده و از این طریق مقدار نور فرابنفش رسیده به شبکیه کاهش می یابد. این در حالی است که ویتره و پیگمانهای شبکیه(Lutein, Zeaxanthin ) نیز در جذب انرژی نور فرابنفش خصوصا در طول موج 460 نانومتر موثر هستند.

انواع آسیب‌هایی که نور آبی در شبکیه ایجاد می‌کند شامل ۳ دسته‌ی: فتوترمال  ،فتومکانیکال  و فوتوشیمیایی  می‌ شود. در رابطه با فتوترمال باید گفت درواقع آن میزان انرژی گرمایی است که به واسطه نور آبی توسط ملانین‌های موجود در RPE  و گزانتوفیل‌هایی که در سلول‌های مولر، سلول‌های عصبی و هموگلوبین که در عروق خونی شبکیه جذب می‌شود. فتو مکانیکال درواقع به آسیب‌هایی گفته می‌شود که می‌تواند به‌صورت یک انرژی سلول‌های شبکیه را تحت تاثیر قرار دهد این انرژی اغلب توسط ملاتونین واقع در سل‌های RPE جذب خواهد شد. فاز فوتو شیمیایی با آزاد شدن رادیکال‌های آزادی هست که به هنگام برخورد نور آبی به سلول‌های شبکیه و ملاتونین موجود در آن‌ها اتفاق می‌افتد که باعث می‌شوند تا سلول‌های شبکیه مانند سلول‌های مخروطی و سلول‌های استوانه‌ای تحت تاثیر قرار گرفته و در نهایت ماده‌ای به نام S_opsin تولید می شود که منجر به تخریب سلول‌های فتورسپتور می‌شود.

مطالعات حیوانی نشان می دهند که مواجهه شبکیه با نور آبی منجر به آسیب و مرگ سلولی در آن‌ها می شود. همچنین مطالعات بر روی میمون‌ها نشان داده است که برخورد نور آبی بر روی شبکیه باعث می‌شود تا فرآیند ریکاوری شبکیه هنگام بلیچ شدن (اشباع شدن سلول در اثر برخورد نور زیاد) دچار اختلال شده و به‌صورت ناکامل انجام شود. تحقیقات انجام شده بر روی خرگوش‌ها نشان داده است که استفاده از عدسی‌های بلو کنترل هنگام مواجهه با نور آبی وسایل الکترونیک به مدت ۱۶ ساعت سبب می‌شود تا میزان آسیبی که به سلول‌های RPE وارد می‌شود به مراتب کمتر از گروه کنترلی باشد که از عینک های معمولی بدون فیلتر استفاده نموده‌اند. درواقع این تحقیق نشان می‌دهد مواجهه با نور آبی منتشر شده از وسایل الکترونیک می‌تواند منجر به سایکوتوکسیسیتی‌هایی در شبکیه و در نهایت منجر به مرگ سلولی شوند. همچنین مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که نور آبی منجر می‌شود تا انشعابات دندریت نورون‌های کورتکس نیز هم تحت تاثیر قرار گرفته و اثرات مخربی بر روی پردازش اطلاعات بینایی داشته باشد. اما در مطالعاتی که بر روی انسان انجام‌شده به دلیل این‌که میزان مواجهه فرد با وسایل الکترونیکی کمتر در نظر گرفته شده است، تغییرات فیزیولوژی دیده شده به مراتب کمتربوده است و نیاز به مطالعات بیشتری در این زمینه می‌باشد. مقاله ۴ و ۷و 11

پژوهش‌ها در این زمینه حاکی از اینست که با کاهش نور آبی رسیده به شبکیه نقطه نزدیک تطابق و تقارب نیز کاهش پیدا می‌کند از طرفی به‌دنبال آن حرکات ساکادیک که هنگام مشاهده تلویزیون و یا صفحات الکترونیک بیشتر خواهد بود که منجر می‌شود تا درد و خستگی چشمی کمتر شود. همچنین سرعت و تعداد پلک زدن‌های افراد هنگام استفاده از این عینک‌ها کمتر خواهد بود و این می‌تواند نشان‌دهنده کاهش خشکی چشم و نیاز به پلک زدن باشد. اما نکته دیگری که وجود دارد این است که شاید این عدسی‌ها در از لحاظ خشکی چشم تأثیری بر روی سیستم بینایی نداشته و به همین ‌خاطر سرعت و تعداد پلک زدن چشم تغییر آن‌چنانی ندارد. به طوری که در یک مقاله مروری دیگر نشان داده شده است که استفاده از این نوع عدسی‌ها تأثیری بر روی خشکی چشم ندارند. با نگاه به مقالات منتشرشده در رابطه با خستگی چشمی و استفاده از عدسی‌های بلوکنترل باید گفت که این فیلترها تأثیری بر روی خستگی چشمی نداشته اند اما باید توجه داشته باشیم که در این مقالات مدت زمانی‌که فرد هنگام استفاده از وسایل الکترونیکی از عینک‌های بلوکنترل استفاده نموده‌اند کوتاه در نظر گرفته شده است و بر همین اساس برای داشتن نتایج دقیق‌تر نیازمند مطالعه بیشتری در این زمینه هستیم. ۸. 

مورد بعدی تأثیرات این لنزها بر روی کاهش پیشرفت بیماری و یا افزایش حدت بینایی در بیماران با دژنراسیون ماکولا می‌باشد. مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهند که استفاده از این‌گونه از عدسی‌ها به‌علت این‌که مقدار تفرق نوری را تا مقدار زیادی کاهش می‌دهند میتوانند در افزایش حدت بینایی این بیماران موثر باشند اما از نظر کاهش پیشرفت این بیماری هیچ تأثیری نداشته و مطالعه‌ای مبنی‌بر بهبود شرایط بیماری این افراد هنگام استفاده از عدسی بلو کنترل گزارش نشده است. 

مورد بعدی که باید بدان اشاره نمود تأثیر این‌گونه از لنزها بر روی تشخیص دید رنگ افراد است که نتایج مقالات نشان می‌دهد که این‌گونه از لنزها تأثیری بر روی تشخیص رنگ افراد نداشته مقاله ۹. اما در مقاله‌ای دیگر به این قضیه اشاره نموده‌است که استفاده طولانی‌مدت از این عدسی‌ها خصوصا از نوع بلوکات که تمامی طیف نور آبی را جذب نموده و اجازه ورود آن به چشم را نمی‌دهد تشخیص رنگ آبی- زرد را برای افراد سخت می نماید. همچنین آستانه درک نور آبی و تشخیص آن برای افرادی که از این عدسی ها بخ طور طولانی مدت استفاده می‌نمایند سخت‌تر خواهد بود. مقاله ۱۰. لازم به ذکر است که استفاده از عدسی ها بلو کنترل تاثیری بر روی افزایش یا کاهش کنتراست بینایی کلی چشم ندارد.

ریتم خواب شبانه‌روزی توسط سیستم هیپوتالاموس کنترل شده و با ترشح هورمون‌ ملاتونین منجر به افزایش هوشیاری و آمادگی بدن برای انجام کار روزانه می‌شود. بنابراین در پایان ساعات روز با کاهش ترشح این هورمون بدن برای داشتن یک خواب راحت آماده می‌شود. تحقیقات نشان داده اند که اختلالات ایجاد شده در ریتم خواب افراد به وسیله نور آبی به نسبت نور قرمز و سبز به مراتب بیشتر است. لذا هنگام مواجهه با نور آبی ساطع شده وسایلی چون موبایل و یا لپ‌تاپ درساعات پایانی روز و یا شب‌ها، سیستم عصبی چشم پیامی را به مناطق سوپراهیپوتالاموس ارسال نموده و باعث می‌شود تا ملاتونین بیشتری تولید شود و درنهایت بدن ما به جای آمادگی برای خوابیدن هوشیارتر باشد. تحقیقات بر روی پرستارانی با شیفت کاری شب که خواب منظم و با کیفیتی را به سبب شرایط کاری شان تجربه نمی‌کردند انجام شد، نشان می‌داد که استفاده از عینک‌های بلو کنترل در هنگام شیفت شبانه آن‌ها باعث شده تا از کیفیت خواب بهتری در طول روز بعد از شیفت کاری برخوردار باشند. همچنین مدت زمان لازم برای به خواب رفتن آنها نیز کوتاه‌تر شده است. از این رو تحقیقات به وضوح نشان می‌دهند که استفاده از این عینک‌ها می‌تواند ریتم خواب شبانه را منظم‌تر کند. بنابراین توصیه می‌شود علاوه بر کاهش دادن زمان استفاده از وسایل الکترونیک در زمان شب، هنگام استفاده از آنها عینک‌های بلو کنترل استفاده شود تا خواب باکیفیت‌تری را تجربه نماییم مقاله ۲.

به عنوان جمع بندی مطالب باید گفت که استفاده از عدسی‌های بلو کنترل میتواند در افزایش بهداشت سیستم بینایی خصوصا شبکیه بسیار موثر باشند و ریتم خواب شبانه افراد را نیز منظم‌تر نماید اما از نظر کاهش خستگی ویا خشکی چشم همچنان نتایج ضد و نقیض بوده که نیازمند مطالعات بیشتر است. همچنین توصیه اکید می‌شود که در هیچ شرایط عدسی‌های بلوکات را تجویز ننمایید چراکه سیستم بینایی انسان به طیف نور آبی نیز نیاز دارد و استفاده طولانی مدت از آن‌ها میتواند تاثیرات منفی بر روی درک رنگ افراد داشته باشد. 

اینستاگرام 

1

همه شما همکاران عزیز مطالبی را در رابطه با عدسی های بلوکنترل شنیده اید.

اما طبق آخرین مقالات تاثیر این عدسی بر روی شبکیه چگونه است؟

2

 آیا تاثیری بر روی خشکی چشم و خستگی آن دارد؟

3 

آیا باعث می شود تا بیماران خواب بهتری را تجربه کنند

 

4 

درک رنگ آبی و یا به طور کلی دید رنگ را مختل نمیکند؟

 

5

 برای گرفتن اطلاعات تکمیلی در این زمینه پیشنهاد میکنیم بخش مقالات سایت eyelook.ir را مشاهده نمایید.